Η λέξη προέρχεται από το ρήμα τίκτω, που σημαίνει γεννώ, δημιουργώ.. Ο Καλλιτέχνης, λοιπόν, «παράγοντας» τέχνη, γίνεται δημιουργός, κατακτά θεϊκή ιδιότητα, υπερβαίνει το εδώ και το τώρα, γίνεται προφήτης και οδηγός, οραματιστής και  μάρτυρας.

Σε μια εποχή έντονα αντιπνευματική, σε χρόνια «σακάτικα, όπου είθισται να δολοφονούν τους ποιητές», η συμπλήρωση 70 χρόνων από την μεγάλη έξοδο του «Κοσμοκαλόγερου καλλιτέχνη από τον Πύργο της Τήνου», του «νεκροζώντανου» γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, έρχεται να ταράξει τα νερά του προβληματισμού μας και να μας θυμίσει ότι ο αληθινός Καλλιτέχνης ζει στον κόσμο τούτο σαν ξένος και παρεπίδημος, ζει στο δικό του κόσμο, τον κόσμο των ιδεών, του κάλλους και της αρμονίας, ένα κόσμο άγνωστο και ακατανόητο για τους πολλούς.

Η καλλιτεχνική πορεία του Γιαννούλη Χαλεπά σηματοδοτείται από την «τρέλλα»…Βάζουμε στη λέξη εισαγωγικά, γιατί η τρέλλα του μεγάλου μύστη της γλυπτικής ήταν άρνηση της αληθινής τρέλλας, της τρέλλας  της καθημερινότητας, της πολιτιστικής στασιμότητας, της βιωτικής μικρότητας…

Ο Χαλεπάς δημιουργώντας μια «Κοιμωμένη» ξυπνά τις κοιμισμένες μας συνειδήσεις, μας θυμίζει ότι εκτός από την ύλη, υπάρχει και το πνεύμα, πάντα ανήσυχο, πάντα έτοιμο να πετάξει ψηλά!

Η Λιλή Ζωγράφου καταθέτει έναν αποκαλυπτικό διάλογο με την ανηψιά του:

«-  Είναι έτοιμο το φαϊ.

-   Τι να το κάνω το φαϊ;…  Εγώ είμαι ο Ίκαρος με το Δαίδαλο.

-   Ποιος είναι ο Ίκαρος και ο Δαίδαλος, θείε μου;

-  ‘Ικαρος είμαι εγώ και Δαίδαλος ο πηλός. Εγώ εκείνη τη στιγμή κάνω φτερά και πετώ….»

Πετούσε με τα φτερά της τέχνης και της δημιουργίας…Πετούσε ψηλά, ήρεμος, καλωσυνάτος, ολόφωτος από αγάπη, μακριά από το πλήθος, κοντά στη φύση και τα άλογα ζώα.

Ο Άγιος της Ελληνικής Τέχνης έζησε για την Τέχνη, όχι από την Τέχνη! Όταν οι γύρω του «φυλάκιζαν» τη δημιουργική του έμπνευση, εκείνος αδιαμαρτύρητα «έφευγε» σ’ ένα κόσμο, που οι πολλοί τον λένε παράνοια, αλλά για τους λίγους είναι  η αληθινή ελευθερία, μακριά από συμβιβασμούς και σκοπιμότητες……Κι’ όταν έπεσαν τα τείχη, ξέσπασε ασυγκράτητη η δημιουργική του πνοή, που πεισματικά την κρατούσε βαθιά μέσα του ζωντανή!

«Ποτέ ανθρώπινη νεότητα δεν διήρκεσε περισσότερο», γράφει η Λιλή Ζωγράφου στα «Επίκαιρα» το 1968.

Ενηλικιώθηκε στα 65 του χρόνια, όταν πέθανε η μητέρα του, το σύμβολο αυτό του κόσμου, που θεωρεί την τέχνη τρέλλα, που «φιμώνει» τους ποιητές, που «κλέβει» από τα χέρια των γλυπτών τη σμίλη και «αφαιρεί» από τα χέρια των ζωγράφων το χρωστήρα …

Εβδομήντα χρόνια μετά, ο μεγάλος γόνος της Τηνιακής καλλιτεχνικής παράδοσης, το δημιούργημα αυτό, - και αυτός! - του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας, εξακολουθεί να δίνει αφορμές για γόνιμο προβληματισμό πάνω στα μεγάλα ερωτήματα της ατομικής και συλλογικής μας αυτοσυνειδησίας…

Και πιότερο στο ερώτημα της αληθινής, της εσωτερικής μας ελευθερίας… Έστω κι αν η κατάφαση σ’ αυτό συνεπάγεται το «θάνατο»!

 Γιατί, κατά πώς τονίζει και ο ποιητής:

«Μονάχα ό,τι πληρώνεται με θάνατο, μονάχα αυτό σε ζει και σ’ ανεβάζει»! 

† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β΄