του Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

H λέξη ‘γιόγκα’ σημαίνει ένωση με το υπέρτατο θείο, ενώ στα λατινικά σημαίνει ότι κάποιος τίθεται κάτω από προστατευτική δύναμη-ασπίδα (jugum=ασπίδα) [‘Το αλφάβητο του αποκρυφισμού’, Kurt E. Koch, εκδ. Στερέωμα, 1993, σελ. 210]. Η έννοια της γιόγκα είναι καθαρά θρησκευτική –είναι μια από τις 6 ορθόδοξες κατευθύνσεις (Ντάρσανας) του Ινδουισμού- αν και παρουσιάζεται στις δυτικές χώρες με μορφή γυμναστικής, ότι μειώνει τις συναισθηματικές ταραχές και το άγχος, ότι προσφέρει μια ιδιαίτερα χαλαρωτική εκτόνωση κ.λπ., και όλα αυτά για οικονομικούς ως επί το πλείστον λόγους. Οι ίδιοι οι Ινδοί γκουρού θεωρούν ανάρμοστη συμπεριφορά το να παρουσιάζουν στη Δύση ορισμένοι επιτήδειοι την γιόγκα ως γυμναστική άσκηση και για ευεξία και ψυχολογική εκτόνωση, αφού πρόκειται για αναπόσπαστο μέρος του Ινδουισμού και του Βουδισμού. Το ζητούμενο στον Ινδουισμό, απ’ όπου και προέρχεται η γιόγκα, είναι να απελευθερωθεί η ψυχή από την άγνοια του εαυτού της, από τη φαντασίωση του κόσμου και τελικά από τον κύκλο, όπως πιστεύουν, των μετεμψυχώσεων.

Η σημαντικότερη ζημιά, για έναν χριστιανό ασκούμενο στη γιόγκα, είναι Η ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΩΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ. Λ.χ.:

Ο ΑΥΤΟΫΠΝΩΤΙΣΜΟΣ κατά τον διαλογισμό, σε συνδυασμό με την ΕΠΙΚΛΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΝΤΡΑ (ιερών φράσεων ή ονομάτων ινδουιστικών θεοτήτων), που επιφέρει ενδεχομένως πνευματικές αλλοιώσεις και άρνηση του σωτήριου αναστάσιμου μηνύματος του Χριστού,

το ημίφως, η κατάλληλη ατμόσφαιρα στο φως των κεριών, η αυτοβύθιση, οι συγκεκριμένες στάσεις σώματος,

Η ΣΩΣΤΗ ΑΝΑΠΝΟΗ (Πραναγιάμα) των γιόγκι (γεμάτη με Πράνα στέλνεται κάτω στην σπονδυλική στήλη, στο ιερόν οστούν, στην έδρα της Κουνταλίνι ή την αποθηκεύουν στο Ηλιακό Πλέγμα),

οι θεωρίες περί “ΡΟΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ” στον οργανισμό, ανοίγματος κέντρων “ΤΣΑΚΡΑ” (υποτιθέμενα, απωανατολικής έννοιας, κέντρα ενέργειας στο σώμα μας, δια των οποίων επιτυγχάνεται η σωστή ροή της ζωτικής ενέργειας και η αποκατάσταση της υγείας),

η φιδοειδώς αναδυόμενη δύναμη της “ΚΟΥΝΤΑΛΙΝΙ” (κρυμμένη δύναμη που πιστεύουν πως όταν διεγερθεί ανοίγουν οι πηγές της γνώσης και ο νους φτάνει στην υπεραισθητική αντίληψη),

η διδασκαλία περί των επτά αρχών από τις οποίες δέχεται η γιόγκα ότι αποτελείται ο άνθρωπος (και όχι μόνο από την ψυχή και το σώμα του),

οι αποκρυφιστικές θέσεις περί ‘ΑΣΤΡΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ’ (‘διδάσκουν’ ότι είναι αόρατο, ταξιδεύει μ’ αυτό το ‘Εγώ’ ανώτερων ανθρώπων, συλλέγουν μ’ αυτό πληροφορίες, κατά τη διάρκεια του ύπνου ή σε συνειδητή κατάσταση, και προβάλλεται σε τρίτους ως φάντασμα),

η ΕΞΑΚΟΝΤΙΣΗ της σκέψης (στέλνουν σκέψεις αγάπης και συμπάθειας σε κάποιους άλλους),

οι θεραπείες που πιστεύουν πως μπορούν να πραγματοποιηθούν ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ (με κάθε ρυθμική αναπνοή στέλνει ο ‘θεραπευτής’ δύναμη ζωής-Πράνα, σχηματίζοντας την νοερή εικόνα του ασθενή, η οποία σαν παλμική δόνηση ‘θρονιάζεται στον ψυχικό μηχανισμό του πάσχοντος’),

οι απόψεις της γιόγκα περί ΠΡΑΝΑ (δέχονται ότι είναι μια «παγκόσμια αρχή κίνησης, δύναμης και ενέργειας» που εισχωρεί και ζωοποιεί τα πάντα),

η θέση της περί αυτοσωτηρίας-ΦΩΤΙΣΜΟΥ (η Γιόγκα διδάσκει, αντίθετα με τον Χριστιανισμό, πως ο Φωτισμός δεν έχει σχέση με το Θεό, παρά με μας τους ίδιους. Ο φωτισμένος μυστικιστής ΑΥΤΟΘΕΩΝΕΤΑΙ, ανακαλύπτοντας την παντογνωσία να πηγάζει από μέσα του και αποκτά την επίγνωση ότι υπήρχε πάντα, υπάρχει και θα υπάρχει αιώνια),

οι ασιατικές δοξασίες περί ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΣΗΣ (επανένωσης των ψυχών μετά τον θάνατο του ανθρώπου με διαφορετικό κάθε φορά σώμα) και ΚΑΡΜΑ (απρόσωπη διαδικασία συσσώρευσης έργων που ευθύνεται για την υποτιθέμενη μετενσάρκωση) (βλ. ‘Γιόγκα’, του γιόγκι Ramacharaka, εκδ. ΙΔΡΕΙΑ, Αθ. 1967),

είναι καθαρά αντιχριστιανικές διδασκαλίες, ουδεμία σχέση έχουν με την γέννηση, το δια του Σταυρού απελευθερωτικό έργο του Χριστού και την ανάστασή Του (απ’ όπου ΩΣ ΔΩΡΕΑ πηγάζει η σωτηρία μας), και οδηγούν σταδιακά τον ασκούμενο στην ινδουιστική και βουδιστική φιλοσοφία.  

Η Γιόγκα υποτιμά ακόμη αφάνταστα το πρόσωπο του Κυρίου, τον οποίον θεωρεί δεύτερης τάξης ήρωα σε σύγκριση με τους αγνούς και τέλειους γιόγκιν (‘Γιόγκα’, σουάμι Βιβεκανάντα, εκδ. Δίβρης, Αθ. 1983, σελ. 301), αλλά και η Χάρη του Θεού δεν παίζει κανένα ρόλο γι’ αυτήν στη σωτηρία. Σημασία έχει, ισχυρίζονται οι γιόγκιν, να είναι κανείς ταπεινός. «Αν είστε, θα γίνετε τέλειοι, χωρίς να έχετε διαβάσει κανένα θρησκευτικό βιβλίο, ούτε να έχετε ποτέ πάει σε καμιά εκκλησία ή ναό» (Βιβεκανάντα, σελ. 286). Έτσι, το μυστήριο της Θείας Οικονομίας και η θέωση του ανθρώπου δια της Θείας Ευχαριστίας και των λοιπών αγιαστικών μυστηρίων απορρίπτεται από τη Γιόγκα.

Ο νυν αρχιεπίσκοπος Τυράνων και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος Γιαννουλάτος, γράφει και τα εξής σχετικά: “Στο δυτικό κόσμο η γιόγκα αρχικά παρουσιάστηκε σαν ένα είδος «γυμναστικής», σαν μέθοδος χαλαρώσεως και ψυχολογικής ηρεμήσεως. Η βασική της διαφορά από τη γνωστή γυμναστική βρίσκεται, εκτός των άλλων, στη χαρακτηριστική της ακινησία……  Και για να γίνουμε περισσότερο παραστατικοί: όπως οι γονυκλισίες (οι «μετάνοιες» της μοναχικής μας παραδόσεως) δεν είναι απλές κινήσεις του σώματος, αλλ’ έχουν σχέση με ένα γενικότερο πιστεύω και εκφράζουν μια συγκεκριμένη διάθεση και τάση ψυχής αποβλέποντας σε πνευματικούς σκοπούς, κατά παρόμοιο τρόπο -τηρουμένων, βεβαίως, πάντοτε των αναλογιών- οι συνθετότερες ασκήσεις της γιόγκα έχουν συνάρτηση με Ινδουϊστικές παραστάσεις και σκοπεύουν τελικά σε πνευματικές θρησκευτικές εμπειρίες” (ιστοσελίδα Αποστολικής Διακονίας Εκκλησίας Ελλάδος,  https://www.apostoliki-diakonia.gr).

Τέλος, η Δρ. Χριστίνα Μανγκάλα, η οποία -Ορθόδοξη χριστιανή πλέον- μεγάλωσε στην Ινδία και ανατράφηκε σαν πιστή Ινδουίστρια, ενώ η οικογένειά της ήταν κοντά σε έναν από τους επιφανέστερους γκουρού και διδασκάλους της Ινδίας, μας διαφωτίζει στα εξής: “Οι Χριστιανοί πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σχετικά με το τι παίρνουν από αυτό το πνευματικό πακέτο, είτε μέσω ανάγνωσης βιβλίων, είτε μέσω των μαθημάτων που παρακολουθούν…. Πρέπει να είμαστε στέρεα βασισμένοι στην σωστή Χριστιανική πίστη και λατρεία και προσευχή, έτσι ώστε να έχουμε την σωστή διάκριση. Επίσης, πρέπει να προσέχουμε αυτές τις ασκήσεις, αν μένουν ασκήσεις ή αν ανεπαίσθητα μεταμορφώνονται σε κάτι άλλο” (βλ. ‘Γιόγκα και Ορθόδοξος Χριστιανισμός: Είναι συμβατά;’, Κέβιν Άλεν και Δρ. Χριστίνα Μανγκάλα, από  https://www.oodegr. com/oode /anatolikes/ indouismos/gioga_ orthod_asymvata_1.htm). Πράγματι, η Παράδοση της Εκκλησίας και η Αγία Γραφή δεν εναρμονίζονται με την κοσμοθεωρία της γιόγκα, ούτε οι θρησκευτικές αντιλήψεις και πρακτικές που εξασκούνται στην Άπω Ανατολή έχουν κάτι κοινό με την χριστιανική ζωή. Η σύγχυση και ο νεοεποχίτικος συγκρητισμός δεν αρμόζουν σε συνειδητούς χριστιανούς.