Τα ασφυκτικά οικομομικά αδιέξοδα, που εξακολουθούν να συνθλίβουν την ψυχή των Ελλήνων στις μυλόπετρες του άγχους, της ανασφάλειαιστός και της αβεβαιότητας, αφήνουν πολύ λίγο χρόνο ψύχραιμου και απροκατάλυπτου προβληματισμού για φαινόμενα, που υποδηλώνουν τη διεύρυση των ηθικών συνεπειών και επιπτώσεων στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μας.
Πολλές φορές, όμως, αρκεί μια αυθόρμητη φράση για να ενεργοποιήσει τα πνευματικά μας αντανακλαστικά και να μας θυμίσει ότι πρέπει να αποφασίσουμε να δούμε τον κόσμο και τους ανθρώπους με μια διαφορετική ματιά!
“Δεν θα ξεχάσω τα μάτια της γυναίκας, που έσωσα”, είπε ένας Λιμενικός της Ρόδου, στις ακτές της οποίας σύγχρονο δουλεμπορικό πέταξε εκατοντάδες ανθρώπινες ψυχές!
Ανθρώπινες ψυχές, που για πολλούς αποτελούν κίνδυνο για τη μίζερη, έστω, καθημερινότητά μας, κίνδυνο για την Ελληνικότητά μας, λάδι στη φωτιά της εγκληματικότητας και της βίας.
Για μας, όμως, τους Χριστιανούς, δεν αποτελούν παρά μόνο εικόνες του Θεού! Χωρίς να εξετάζουμε το πώς, το τι και το γιατί, χωρίς να παρασυρόμαστε από τις όποιες και όσες διαφοροποιήσεις, με τις οποίες η κοινωνική συμβατικότητα διαχώρισε και διαχωρίζει τους ανθρώπους σε “δικούς” μας και “ξένους”, σε “καλούς και κακούς”, στα μάτια όλων των ανθρώπων βλέπουμε τον ίδιο το Χριστό!
Το Χριστό, που δεν δίστασε να διαρρήξει τις επικρατούσες τότε και σήμερα ακόμη προκαταλήψεις και στερεότυπα και να ταυτιστεί με τον πρόσφυγα, τον ξένο, το ληστή!
Εκείνα τα “εν φυλακή ήμην και επισκέψασθέ με, ξένος και συνηγάγετέ με”, ηχούν τόσο παράξενα, αλλά συνάμα και τόσο επαναστατικά!
Ο αναμάρτητος Θεός ταυτίζεται με τους αδύναμους, τους φτωχούς, τους ασθενείς, τους πρόσφυγες τους κυνηγημένους, τους εγκληματίες, με αυτό, που σήμερα θα ονομάζαμε περιθώριο!
Ο ηρωικός ανώνυμος Λιμενικός στα μάτια της απελπισμένης μετανάστριας, ουσιαστικά, είδε τον ίδιο το Θεό, είδε την κυνηγημένη από τους έτοιμους να τη λιθοβολήσουν γραμματείς, Φαρισαίους και Νομοδιδασκάλους γυναίκα, είδε να συνοψίζεται η ανθρώπινη τραγωδία της μοναξιάς και της αλλοτρίωσης!
Το ηθικό έλλειμμα των προηγούμενων δεκαετιών, έχει πλέον μετατραπεί σε ατομικό και κοινωνικό πρόβλημα ήθους και τρόπου ζωής, περισσότερο επικίνδυνο και απειλητικό από το όποιο οικονομικό πρόβλημα, που αργά ή γρήγορα θα παρέλθει, όπως τόσα και τόσα άλλα στο απώτερο και πρόσφατο παρελθόν!
Και τούτο διότι οι έννοιες της κοινότητας, της αλληλεγγύης και της συνύπαρξης υποχωρούν μπροστά στη λαίλαπα των απολύσεων, της συνεχούς μείωσης των εισοδημάτων, των ατομικών λύσεων και του φόβου απέναντι στο αβέβαιο μέλλον.
Ο μεγαλύτερος όμως, κίνδυνος στην περίοδο αυτή είναι η απώλεια της ανθρωπιάς μας και η αποπροσωποποίησή μας. Η κοινωνική συνοχή, η οποία εκφράζει την ποιότητα των σχέσεων, τον τρόπο συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφορετικών ατόμων και ομάδων σε μια κοινωνία, διαρρηγνύεται σοβαρά. Με την διάρρηξή της, η σχέση μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας διαταράσσεται και ίσως διακόπτεται ενώ το αίσθημα συλλογικότητας υποχωρεί και δίνει τη θέση του στο φόβο, στην επιθετικότητα, στις συγκρούσεις, ακόμη και στην ανοικτή βία.
Σε μια κοινωνία η οποία βρίσκεται επί σειρά ετών σε κρίση και έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα στην συνοχή της, η εμπιστοσύνη αποδυναμώνεται και η καχυποψία των πολιτών αναπαράγεται.
Και…. Σταματάμε να βλέπουμε τον άλλο στα μάτια!
Στα μάτια, το σημαντικώτερο ίσως από τα όργανα των αισθήσεων και το εκφραστικότερο μέσον έκφρασης των εσωτερικών μας παρορμήσεων….
Φοβόμαστε να κοιτάξουμε τον άλλο στα μάτια, γιατί δεν θέλουμε, ή δεν αντέχουμε ή φοβόμαστε την αμεσότητα της ειλικρινούς και προσωπικής επαφής, που μιλάει την αυθεντική γλώσσα της ψυχής, ξεχνώντας ότι όταν η γλώσσα των ματιών αποφασίζει να μιλήσει, τότε μπορούμε να ακούσουμε τα ομορφότερα λόγια, τα λόγια της σιωπής!
Τώρα είναι καιρός, να αποφασίσουμε να δούμε τους άλλους με τα μάτια του Θεού, που αντικατοπτρίζεται στα δικά τους μάτια!
Να τους βλέπουμε σαν παιδιά του Θεού, να τους αγαπάμε σαν αδελφούς, χωρίς να αναζητάμε διαφορές, χωρίς να διυλίζουμε ελαττώματα, χωρίς να κρίνουμε ατέλειες, αλλά να αναζητάμε ευκαιρίες και δυνατότητες αγάπης και προσφοράς.
Η καλύτερη εικόνα του Θεού είναι πάντα ο άνθρωπος!
Και «οι άνθρωποι υπάρχουν απ᾿ τη στιγμὴ, που βρίσκουνε
μια θέση στη ζωὴ τῶν άλλων.
Ή ένα θάνατο για τη ζωὴ τών άλλων…» (Τ. Λειβαδίτης)
† Ο ΣΥΡΟΥ ΔΩΡΟΘΕΟΣ Β'
(Περιοδικό “ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ”, τ. 78, Απρίλιος 2015)
