του Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου

Γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας.

Οι σπουδές του (στην Καισάρεια, Κωνσταντινούπολη και Αθήνα) περιελάμβαναν την επιστημονική εν συνόλω γνώση της εποχής του και διακρίθηκε στην ιστορία, την φιλοσοφία, την γεωμετρία, την ιατρική, την αστρονομία, την ιατρική και φυσικά την Θεολογία. Αναδείχθηκε εξαιρετικός κοινωνιολόγος και ικανότατος αστρονόμος. Θαυμάσιες είναι οι 9 ομιλίες του στην Εξαήμερο και οι 13 στους Ψαλμούς (ΕΠΕ, τ. 4 & 9 / τ. 5 αντίστοιχα). Επίσης η ομιλία του «προς τους νέους, όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» (Migne, τόμος 31). Διασώζεται η περίφημη πραγματεία του περί Αγίου Πνεύματος και 366 υπέροχες επιστολές του στον 32ο τόμο (Migne). Τα ασκητικά συγγράμματα του Αγίου (500 περίπου ομιλίες) και η Θ. Λειτουργία του στον 31ο τόμο του Migne (=Έκδοση των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας).    

Εργάστηκε ως δικηγόρος, επισκέφθηκε τα μοναστήρια της Αιγύπτου, ενώ στη συνέχεια μοίρασε την περιουσία του στους πτωχούς και έγινε ασκητής παρά τον Ίρι ποταμό, μαζί με τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, κατόπιν μεγάλο επίσης Πατέρα του 4ου αιώνα.

Το 363 μ.Χ. χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στην Καισάρεια, συμπαραστεκόταν στους αδύναμους, πρόσφερε όσα μπορούσε χωρίς διακρίσεις στο λιμό του 367/8, επέδειξε πρωτοποριακή κοινωνική δράση, κατάφερε να ευαισθητοποιήσει και συγκινήσει αρκετούς πλούσιους στο να ανοίξουν τις αποθήκες τους και να ταΐσουν τους αναγκεμένους, διοργάνωσε εράνους και συσσίτια, εργαζόταν ο ίδιος άλλοτε χειρωνακτικά και άλλοτε ως γιατρός. Κατασκεύασε το 372 την ‘Βασιλειάδα’, ένα επιπλέον μεγάλο θαύμα του κόσμου, ένα κτιριακό συγκρότημα δηλαδή προς εξυπηρέτηση των φτωχών, όπου στέγασε και περιέθαλψε αρρώστους, πεινώντες, άστεγους κ.λπ., χωρίς καμία διάκριση σε θρησκεία, χρώμα, πολιτισμό, απόψεις. Διέθετε μάλιστα νοσοκομείο, σχολείο, ναό, γηροκομείο, ορφανοτροφείο και ξενώνα.

Το 370 μ.Χ. εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Καισαρείας, συγκρούστηκε με τον Αρειανισμό και την αιρετική κρατική εξουσία (έπαρχος Μόδεστος και αυτοκράτορας Ουάλης), συκοφαντήθηκε, φθονήθηκε, διώχθηκε, κινδύνευσε η ζωή του.    

Δαπάνησε όλη τη φιλάσθενη και ασκητική ζωή του στην προσφορά προς τους άλλους. Γι’ αυτό και η κοίμησή του συνέβη στα τέλη του 378 μ.Χ., ενώ ήταν σε ηλικία μόλις 49 ετών, ύστερα από μεγάλη εξάντληση και ζημία των νεφρών του. Κηδεύτηκε την 1η Ιανουαρίου του 379, κατά τη διάρκεια μοναδικά ευλαβικών εκδηλώσεων τού πολύ μεγάλου πλήθους πιστών, απαρτιζόμενου από χριστιανούς, εβραίους και εθνικούς, οι οποίοι και ευεργετήθηκαν πολυτρόπως και αδιακρίτως υπό του καθηγητού των Θείων και υπερκοσμίων, πρύτανη των διδασκάλων και πρωτοπόρου αναμορφωτή της κοινωνικής δικαιοσύνης, κοιμηθέντος Αγίου. Για το απαράμιλλο έργο του η Εκκλησία τον τιμά κάθε πρωτοχρονιά, ώστε να ευλογεί από τους Ουρανούς και να εμπνέει σε φιλανθρωπία και αγαθοεργίες κάθε αγνή ψυχή και ανιδιοτελή άνθρωπο.    

Στο έργο του Μ. Βασιλείου συμπυκνώνεται άπασα η κοινωνική διδασκαλία της Εκκλησίας. Η αγάπη δηλαδή δεν είναι θεωρητική υπόθεση, αλλά οφείλουμε να την εφαρμόζουμε στη σχέση μας προς τους άλλους. Να μοιραζόμαστε όσα μπορούμε και να συγχωρούμε συνεχώς. Ο καθένας να αγαπάει τους συνανθρώπους του όπως ο Θεός τους πάντες. Οι χριστιανοί δεν επιτρέπεται να είναι δέσμιοι των υλικών αγαθών, δεν μπορεί να υπερισχύει το ατομικό κέρδος ή το εύκολο κέρδος εις βάρος των υπολοίπων. Στην τελευταία αυτή περίπτωση θεληματικά ξεχνάμε τον πόνο και τις ανάγκες των άλλων και υστερούμε στην έμπρακτη αγάπη.

«Τελειότατη κοινωνία», γράφει ο Άγιος, «ονομάζω αυτήν, όπου έχει καταργηθεί η ιδιοκτησία, έχουν εκλείψει οι προσωπικές διαφορές και έχουν εξαφανιστεί οι έριδες και οι φιλονικίες….. οι πολλοί ένας είναι, και αυτός ο ένας δεν υπάρχει μόνος του, αλλά ζει μέσα στους πολλούς» (‘Ασκητικές Διατάξεις’, ΒΕΠΕΣ, τ. 57). Πρόκειται για πνευματική αλλαγή των ανθρώπων και ελεύθερη συγκατάθεση στο να ζει κανείς μόνο για το καλό των συνανθρώπων του και για την ένωση με τον Χριστό. Όπου πρυτανεύει η αγάπη εκεί φυγαδεύεται η κακία, η μοχθηρία και το ατομικιστικό συμφέρον. «Αυτός, λέγει, που αγαπάει τον συνάνθρωπό του δεν κατέχει τίποτε περισσότερο από αυτόν… Όσο κάποιος πλεονάζει στον πλούτο, τόσο υστερεί στην αγάπη» (‘Προς τους πλουτούντας’, ΒΕΠΕΣ, τ. 54, Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 1976). Ακόμη γράφει: «Τόσους ανθρώπους αδικείς, όσους μπορείς να βοηθήσεις (και δεν το κάνεις)» (PG 31, 276-7 / ΕΠΕ 6, 346). Και ρωτούσε με αγωνία: «έως πότε το χρυσάφι θα παραμείνει αγχόνη για τις ψυχές;» (ΕΠΕ 6, 312).   

Είμαστε λοιπόν διαχειριστές των υλικών αγαθών, σύμφωνα με την συνολική σκέψη και διδασκαλία των Πατέρων, και όχι ιδιοκτήτες τους. Αλλιώς δεν θα πάψει να επικρατεί πάνω στη γη η απανθρωπιά, η αδικία και η πλεονεξία. Το ιδεώδες για τον φωστήρα της Καισαρείας είναι η επαναφορά του ανθρωπισμού στην κοινοκτημοσύνη των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Τα υλικά αγαθά ανήκουν σε όλους, κηρύττει. «Το ένδυμα που κρύβει κάποιος στην αποθήκη είναι του γυμνού και το παπούτσι του ξυπόλητου» (Migne 31, 227-7). Και παρομοιάζει τους πλούσιους με εκείνους στην εποχή του που πλήρωναν τις καλύτερες θέσεις για να απολαύσουν τις παραστάσεις στο θέατρο, μόνοι και ανενόχλητοι, εμποδίζοντας αρκετούς άλλους να βρουν θέση. «Ο πλούτος, όταν δεν χρησιμοποιείται για καλό», λέγει ο εμπνευσμένος ιεράρχης, «παραμένει άχρηστος. Μόνο όταν κινείται και μεταδίδεται αποβαίνει κοινωφελής και καρποφόρος» (ΕΠΕ 6, 338). Όπως όταν δεν αντλεί ο γεωργός νερό από τα πηγάδια του, το νερό ολοένα και περισσότερο αρχίζει και βρωμάει. Έτσι πνευματικά αχρηστεύεται η ψυχή του ανθρώπου, που αποφασίζει να ζήσει φυλακισμένος στο κάστρο του εγωισμού του και να απομονωθεί από το κοινωνικό σύνολο.

Τέλος, όπως ο ίδιος διδάσκει, όταν ο άνθρωπος ενδιαφερθεί με ειλικρίνεια για τον συνάνθρωπό του, τότε μόνο θα αποκατασταθεί και η ισορροπία στην φύση: «Οι αποθήκες μας είναι γεμάτες από αγαθά, αλλά δεν ελεούμε αυτόν που στενάζει από δυστυχία. Γι’ αυτό και η δίκαιη κρίση μάς απειλεί. Γι’ αυτό και ο Θεός δεν ανοίγει το χέρι του. Εμείς αποκλείσαμε την αγάπη προς τον διπλανό μας ως αδελφό μας. Γι’ αυτό και τα χωράφια μας είναι ξερά, γιατί πάγωσε η αγάπη ανάμεσά μας» (‘Ομιλία εν λιμώ και αιχμώ’, Migne 31, 303-327). Η μανία για πλουτισμό -διδάσκει η Εκκλησία και διαπιστώνει η κοινωνιολογία- σημαίνει και καταστροφή της φύσεως. Ποιο είναι το χριστιανικό επομένως αντίδοτο στην κρίση, την αντί-ανθρώπινη τεχνολογία, το απρόσωπο κέρδος, την οικολογική καταστροφή; Ουδέν άλλο, παρά η επιστροφή στην ανιδιοτελή αγάπη, την γνήσια συμπαράσταση, την αληθινή κατανόηση.

Ιερά Μητρόπολις Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μυκόνου, Μήλου, Σίφνου, Σερίφου, Κιμώλου, Κύθνου, Φολεγάνδρου, Σίκινου
Διεύθυνση: Στ. Βαφιαδάκη 2 Ερμούπολη, Σύρος 84100 Ελλάδα
Email: imsyrou@gmail.com, website: https://imsyrou.gr
Τηλέφωνο: +30 22810-82582, Φαξ : +30 22810-81553

 

Please fill the required field.
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-rontis.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-rontis.jpg?width=122&height=100
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image07.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image07.jpg?width=122&height=100
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image05.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image05.jpg?width=122&height=100
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image03.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image03.jpg?width=122&height=100
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image08.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image08.jpg?width=122&height=100
images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image06.jpg#joomlaImage://local-images/stories/xorigoi/130x100-toheight-90-image06.jpg?width=122&height=100
Please fill the required field.
© Copyright 2024 Ιερά Μητρόπολις Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μυκόνου, Μήλου, Σίφνου, Σερίφου, Κιμώλου, Κύθνου, Φολεγάνδρου, Σίκινου Back To Top